Aos seus 74 anos, Haruki Murakami, premio princesa das letras, non sabe cantas novelas máis publicará, porque cando non escribe simplemente agarda atopar algunha historia que caia do ceo»

Murakami confesou no teatro Jovellanos que talvez o feito de que os seus pais fosen profesores de literatura xaponesa alentou o seu amor polos grandes novelistas de Occidente, porque quería estar o máis lonxe posible do que eles facían.

O escritor xaponés Haruki Murakami (Fushimi-ku, Kioto, 1949) é pouco proclive aos actos públicos, pero este xoves víuselle cómodo no IES Carreño Miranda de Avilés nun encontro con centenares de estudantes de 3.º e 4.º de ESO e de bacharelato. Con lectores e xente nova parece relaxarse. Xa ocorreu no 2009 en Santiago co premio San Clemente. Os mozos asturianos, entre outras cousas, querían saber como define ese estilo literario seu, tan persoal. Murakami, tras un prolongado silencio, que fixo que a audiencia se removese nas súas butacas, dixo que procura non usar palabras difíciles nin complicadas.

Foi aí cando botou man da escena do filme E. T., de Steven Spielberg, en que o alieníxena inventa unha máquina para comunicarse coa súa nave utilizando un teclado de xoguete, un paraugas e algún dispositivo máis. «Cando vin esa película díxenme que iso é o que estou a facer, coller uns trastes e crear unha máquina de alto nivel, porque se pode expresar o teu propio sentimento coas palabras doados; ese é o meu estilo», concluíu satisfeito.

A charla proseguiu por esa canle cando unha alumna quixo saber tamén como era o seu proceso creativo, ao que o narrador replicou que comeza cunha primeira escena e, a partir de aí, ninguén sabe o que vai suceder. «E iso é moi divertido», subliñou, tanto para el como para os lectores, que comparten a mesma intriga. No entanto, matizou, o que nunca supón isto é unha improvisación. E engadiu que considera clave para o proceso empezar por un bo título, antes mesmo de sentarse ante a pantalla en branco, porque ese título, dixo, marcará o tipo de historia que creará.

Neste punto, segundo recolle Efe, Murakami explicou aos expectantes mozos que a conciencia é igual que unha casa, con primeira planta, planta baixa e soto, onde está a inconsciencia e onde está o mundo exclusivo dun, onde hai unha porta secreta, que dá a un segundo soto —o que denomina «baixar ata o segundo subsolo da conciencia»— ao que os novelistas si poden ir.

O escritor afirmou que dentro da súa cabeza ten unha cesta moi grande onde garda todas as súas experiencias e que, xa que logo, pode ser que algún día abra o caixón da súa memoria para recuperar a súa estancia asturiana para algunha das súas historias. «Algún día abrirei o caixón de Asturias, aínda que aínda non se cando», alegou.

O autor de Tokio Blues dirixiuse aos estudantes, cuxa cotiandade está vinculada aos móbiles e as pantallas, para animalos a ler, pondo en valor a calidade da lentitude que requiren a lectura e os libros fronte á rapidez desas tecnoloxías. «Hai cousas e pensamentos que se poden transmitir soamente cando se toman con calma e amodo; é moi importante crer na forza das novelas e os relatos», incidiu quen hoxe recibe o Premio Princesa de Asturias nunha cerimonia presidida polos reis. Murakami recoñeceu que antes cría que non tiña ningún talento para escribir, e, cando se decidiu a facelo, aos 29 anos, transitou na súa dramaturxia polos seus sentimentos persoais a través de frases moi diferentes ás dos grandes libros que lía na súa mocidade, e aí naceu o estilo propio que o fixo mundialmente recoñecido.

O día anterior, o escritor xaponés, nun encontro con 92 clubs de lectores de catro comunidades españolas, celebrado no teatro Jovellanos de Xixón ante mil persoas, asegurou que el non busca as historias que nutren as súas obras, senón que se senta a agardar que caian «do ceo». De feito, insistiu, agora ten 74 anos e non sabe cantas novelas máis pode escribir «antes de marchar da vida», nin cales poden ser as historias que vaia a contar, porque, cando non escribe, simplemente agarda atopar algunha que caia do ceo». Unha vez que cae, só ten que buscar a forma e o ritmo do relato para encaixala no seu «estilo particular», afastado de calquera tipo de clasificación. É por iso que rexeita a opinión dalgúns críticos que o consideran «o pai do realismo máxico xaponés», para advertir que foxe de todos os «ismos» e que, en calquera caso, o seu estilo é o «murakamismo».

Stendhal e os clásicos rusos

O autor xaponés máis lido no mundo recoñeceu que a novela Rojo e negro, de Stendhal, que leu aos 12 anos, porque o libro estaba na súa casa, foi unha das maiores influencias que o impulsaron a dedicarse á literatura cun estilo que busca diferenciarse do resto de escritores contemporáneos. Expresou tamén o seu desacordo coas críticas que se lle fixeron no seu país que sinalan que as súas novelas non son xaponesas, para afirmar que é xaponés, escribe en xaponés e come comida xaponesa.

Evocou a súa mocidade para confesar que tamén se sentiu atraído polos grandes clásicos rusos como Dostoyevski e Tolstói, e que, sendo adulto, descubriu a literatura norteamericana, que traducía ao xaponés. A súa inclinación por unha narrativa un tanto máis occidental, engadiu, pode ter tido a súa orixe en que os seus pais eran profesores de literatura xaponesa e el quixo situarse «o máis lonxe posible» diso.

Cando escribe, di, levántase moi cedo, ás catro e media da mañá, fai e bebe café, e ao mesmo tempo pensa como vai continuar a historia, pero nunca se inspira correndo, unha actividade que lle permite ter a «fortaleza física» que necesita para crear.

[Imaxe: Efe – fonte: http://www.lavozdegalicia.es]