Ningunha delas está a salvo e, polo menos, 66 linguas indíxenas da rexión contan con menos de 99 falantes.

Linguas en extinción

 

Iberoamérica traballa na elaboración dun novo Atlas de Linguas Indíxenas en Perigo de Desaparición. Os estudos preliminares do Atlas tiran datos actualizados sobre o estado das linguas indíxenas na rexión: o 38,4 % das 556 linguas indíxenas de América Latina e o Caribe atópanse en risco de desaparición, aproximadamente 18 puntos porcentuais máis que en 2009, cando se publicou o último Atlas.

Para evitar a súa desaparición, a iniciativa Instituto Iberoamericanos de Linguas Indíxenas (IIALI), impulsada por SEGIB, FILAC e OEI, expoñen un laboratorio para a vitalidade e uso das linguas dos pobos orixinarios con vistas á súa revitalización. A proposta foi presentada este xoves, en Colombia, polo Instituto Iberoamericano de Linguas Indíxenas (IIALI), un dos 30 programas de cooperación iberoamericana promovidos pola Secretaría Xeral Iberoamericana (SEGIB).

O documento, impulsado por IIALI, xunto ao Fondo para o Desenvolvemento dos Pobos Indíxenas para América Latina e o Caribe (FILAC) e SEGIB, ofrecerá informacións actualizadas sobre o estado das linguas indíxenas na rexión respecto ao último atlas dispoñible (2009). Segundo os datos revisados até a data, o 38,4 % das 556 linguas orixinarias atópanse en risco e situación crítica, aproximadamente 18 puntos porcentuais máis que hai 15 anos. O documento destaca tamén que ningunha delas está a salvo e polo menos 66 linguas indíxenas da rexión contan con menos de 99 falantes; en Bolivia, por exemplo, polo menos 7 linguas de 33 terían menos de 10 persoas de avanzada idade que as falan, entenden ou lembran.

Segundo o estudo, que conta co apoio da Axencia Española de Cooperación Internacional para o Desenvolvemento (AECID), a vulnerabilidade das linguas garda unha relación estreita con polo menos tres factores: o racismo e a discriminación en contra das persoas, sociedades e coñecemento indíxena; o incumprimento por parte do Estado da lexislación vixente (que debería protexer, fomentar e visibilizar ás linguas indíxenas); e a interrupción da transmisión interxeracional das linguas.

« A actualización do Atlas Latinoamericano das Linguas en Perigo é necesaria para que os países, os Gobernos, así como as organizacións indíxenas tomen decisións adecuadas sobre o futuro das súas linguas, as cales conservan ese cúmulo de coñecemento que os pobos orixinarios transmiten », afirma o lingüista e investigador peruano Luís Enrique López-Hurtado, encargado de coordinar a proposta de Atlas de Linguas Indíxenas en Perigo de Silenciamento.

UN LABORATORIO DE VITALIDADE PARA ATALLAR ESTA PERIGOSA TENDENCIA

Ante a crítica situación que viven as linguas indíxenas en Latinoamérica e o Caribe, o IIALI tamén presentou unha proposta de creación dun laboratorio que contribúa á revitalización das linguas dos pobos orixinarios. De acordo co lingüista peruano Roberto Zariquiey, o Laboratorio para a Vitalidade e o Uso de Linguas Indíxenas busca promover o intercambio entre as distintas iniciativas de revitalización lingüística que existen na rexión. Ademais do seu papel como articulador, o proxecto tamén é concibido como un espazo de experimentación, formación e investigación, que permita retroalimentar o Atlas das Linguas Indíxenas en Perigo de forma constante e interactiva.

« A boa noticia é que, desde o último atlas de 2009, as iniciativas de revitalización cultural e lingüística das sociedades indíxenas veñen incrementado día a día, particularmente pola decisión de actores crave das comunidades lingüísticas, como as mulleres e homes novos que decidiron reaprender as linguas patrimoniais das súas familias e comunidades« , agrega López Hurtado.

IIALI

A Iniciativa Instituto Iberoamericano de Linguas Indíxenas (IIALI) foi impulsada na XXVII Cume Iberoamericano de Xefas e Xefes de Estado e de Goberno, realizada en Andorra en 2021, e nace co obxectivo de fomentar o uso, a conservación e o desenvolvemento das linguas indíxenas faladas en América Latina e o Caribe, apoiando as sociedades indíxenas e os Estados no exercicio dos dereitos culturais e lingüísticos.

IIALI, un dos 30 programas de cooperación iberoamericanos, celebrou esta semana en Colombia o seu Consello Intergobernamental, no marco do cal Bolivia traspasou a presidencia da iniciativa a Colombia.

[Fonte: http://www.galiciaconfidencial.com]