Elsa Quintas, Elin Haf Gruffydd-Jones, Iria Taibo e Davyth Hicks
A conferencia ‘Protexer a educación en linguas minorizadas, fortalecer os dereitos lingüísticos: Como avanzar?’, organizada pola Rede Europea para a Igualdade das Linguas (ELEN) en colaboración con Catesco e Omnium Cultural, tivo lugar en Barcelona e contou coa participación de altos representantes do Consello de Europa, da ONU e da Unesco.
Elsa Quintas, acompañada da deputada do BNG Iria Taibo, compartiu mesa e xornada de traballo con membros de entidades en defensa das linguas de Catalunya, Euskadi, Bretaña, Irlanda, Frisia, Illes Balears e País Valencià.
Cohesión social
Esta falta de competencia en galego conduce a unha perda de « cohesión social ». Elsa Quintas fala de « fragmentación » dentro da propia comunidade lingüística, « xa que quen non está exposto a unha lingua e non a aprende, non a domina. Non pode escoller nin vai poder falala ».
Reverter esta situación é urxente. « Se non removemos e desbotamos os obstáculos isto terá consecuencias para o colectivo », para toda unha comunidade que se ve privada do cumprimento dos seus dereitos lingüísticos.
Tomando como referencia o caso de Catalunya, as relatoras analizaron os programas de educación e inmersión no uso normal das linguas minorizadas na sociedade. « Aínda que son moi críticos, o sistema catalán estaba a dar os seus froitos, até o punto de que unha sentenza do Tribunal Superior de Xustiza de Cataluña declarou firme a obrigatoriedade dun 25% de castelán nos colexios cataláns. Esta decisión, política, demostra que a inmersión lingüística que se practicaba no ensino catalán achegaba bos resultados, con nenos e nenas catalanofalantes ».
Identidade e lingua
Por outra parte, Elsa Quintas destacou a identificación entre lingua e identidade que Nicolas Levrat, relator especial das Nacións Unidas sobre Cuestións das Minorías, gabou na intervención « e que na Galiza se traballa moi pouco, talvez por ser unha sociedade moi homoxénea, sen unha migración tan potente como presenta Catalunya ».
As linguas non separan senón que facilitan a inclusión, reforzan o sentimento de pertenza a unha comunidade
Na Galiza, reflexiona Quintas, non se traballa ese discurso de identidade, « que tamén é de integración, de normalización« .
A lingua é un signo de identidade e de inclusión, afirma a vicepresidenta da Mesa, « e é algo que temos que ver como positivo ». Quen chega de novo a un territorio distinto de seu o que busca é integrarse e a lingua pode favorecer esa situación, « ao contrario do que nos din quen rexeitan a inmigración e recorren unha e outra vez ao discurso da imposición: as linguas non separan senón que facilitan a inclusión, reforzan o sentimento de pertenza a unha comunidade e atenden a necesidade humana de ter arraigo e unha identidade tamén lingüística ».
Bilbao, 2024
A Rede Europea para a Igualdade das Linguas (ELEN) celebrará en novembro en Bilbao a súa asemblea xeral.
Este sábado, en Barcelona, as socias aproveitaron o encontro para fixar os asuntos que debaterán nesa cita anual e tamén para actualizar a situación das linguas dentro do comité. « Son moitas as linguas que comparecen e non sempre todas sabemos do que sucede con elas dentro e fóra dos seus territorios », apunta Elsa Quintas.
Nunha sesión presidida po Elin Haf Gruffydd-Jones, presidenta de ELEN, e Davyth Hicks, secretario xeral da entidade, Galiza deu conta das últimas mobilizacións cidadás en defensa da lingua e da oficialización do galego na Unión Europea.
De cara ao inverno, educación, normativa e dereitos lingüísticos volverán estar na axenda das linguas minorizadas e as súas representantes ante a sociedade civil.
sephatrad 